Piramidy, talerze i inne formy graficznego zobrazowania proporcji produktów, jakimi powinniśmy się odżywiać mają jeden cel – wskazać nam drogę w kwestii, no właśnie odżywiania czy raczej już stylu życia.
W 2017 roku WHO [Światowa Organizacja Zdrowia] wydała raport dotyczący nadwagi i otyłości u dzieci na całym świecie. Informacje w nim zawarte są zatrważające.
Światowa otyłość niemal się potroiła od 1975 roku.
W 2016 r. około 41 milionów dzieci w wieku poniżej 5 lat miało nadwagę lub otyłość. Ponad 340 milionów dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat miało nadwagę lub otyłość. W Europie Polska jest w ścisłej czołówce, jeśli chodzi o tempo wzrostu nadwagi i otyłości.
Kiedyś uważano nadwagę i otyłość za problem krajów o wysokich dochodach. Obecnie niestety nadwaga i otyłość wzrastają w krajach o niskim i średnim dochodzie, szczególnie w miastach. To konsekwencja spożycia niskiej jakości produktów wysokoprzetworzonych zawierających znaczne ilości cukru i tłuszczów nasyconych.
Jakie są wspólne konsekwencje zdrowotne nadwagi i otyłości?
Podwyższone BMI jest głównym czynnikiem ryzyka dla chorób niezakaźnych, takich jak:
- choroby sercowo-naczyniowe ;
- cukrzyca;
- zaburzenia mięśniowo-szkieletowe ;
- niektóre nowotwory (w tym śluzówki macicy, sutka, jajnika, prostaty, wątroby, pęcherzyka żółciowego, nerek i jelita grubego).
Ryzyko wystąpienia tych chorób niezakaźnych wzrasta wraz ze wzrostem BMI.
Nadwaga i otyłość, a także powiązane z nimi choroby niezakaźne, można w dużej mierze zapobiec.
To właśnie przyświecało wprowadzonym do piramidy zmianom. Cały IV Narodowy Kongres Żywieniowy skupił się na tematyce skutecznego przeciwdziałania otyłości dzieci i młodzieży.
Przedstawiono nowe oblicze piramidy oraz skorygowano jej nazwę, dzisiaj to Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia.
Prof. M. Jarosz zaprezentował ponadto:
10 zasad, które łączą się z piramidą:
- Jedz regularnie 5 posiłków
- Pamiętaj o częstym piciu wody oraz myj zęby po jedzeniu.
- Jedz różnorodne warzywa i owoce jak najczęściej i w jak największej ilości.
- Jedz produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste.
- Pij co najmniej 3-4 szklanki mleka dziennie (możesz je zastąpić jogurtem naturalnym, kefirem i -częściowo – serem).
- Jedz chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych oraz wybieraj tłuszcze roślinne zamiast zwierzęcych.
- Nie spożywaj słodkich napojów oraz słodyczy (zastępuj je owocami i orzechami).
- Nie dosalaj potraw, nie jedz słonych przekąsek i produktów typu fast food.
- Bądź aktywny fizycznie co najmniej godzinę dziennie (ograniczaj oglądanie telewizji, korzystanie z komputera i innych urządzeń elektronicznych do 2 godzin).
- Wysypiaj się, aby Twój mózg mógł wypocząć
Czy wprowadzenie tych zasad zatrzyma galopującą otyłość wśród dzieci i młodzieży? To zależy, jak mawiają klasycy…. Wiadomo, że nie ma zmiany bez zmiany. Trudno jednak czasem wyskoczyć z torów starych nawyków…
W mojej ocenie nadal wiele jest do zrobienia na poziomie odżywiania i Piramida nie wskazuje dokładnie jak powinien wyglądać talerz przeciętnej rodziny, a w tej chwili kolejne rozszerzenia jeszcze zaciemniają przekaz. Dużo bardziej przemawia do mnie forma graficznego talerza – obowiązuje w USA czy Kanadzie. Wydaje się, że takie zobrazowanie z dodatkowym opisem odnośnie stylu życia jest bardziej trafione.
Nie ważne jednak jak przedstawimy produkty, które powinny znaleźć się na talerzu, najistotniejsze jest by podstawą odżywiania były warzywa, owoce i zboża.
W życie wprowadź moją zasadę: Planuj posiłki zaczynając od warzyw!!!
https://www.who.int/end-childhood-obesity/publications/echo-plan-executive-summary/en/
